Psy wiernie służą człowiekowi niemal od zawsze a już ze średniowiecza pochodzą pierwsze udokumentowane próby zastosowania ich w celu ochrony mienia, jak chociażby w St. Malo w północnej Francji, gdzie wspomagały służby powołane do ochrony miasta i portu w godzinach nocnych. Historia psa policyjnego w dzisiejszym tego słowa znaczeniu rozpoczyna się w XIX wieku w krajach Europy Zachodniej – Anglii, Belgii, Niemczech, gdzie psy były przysposabiane z sukcesami do służby w tropieniu oraz ochronnej. Pierwsza połowa XX wieku to okres systematycznego rozszerzania możliwości zastosowania psów w formacjach policyjnych. Po roku 1945 nastąpiło natomiast gwałtowne upowszechnienie psów w służbie, także na terenie Polski, kiedy to po raz pierwszy wdrożono zorganizowane formy doboru oraz szkolenia psów na potrzeby Milicji Obywatelskiej. Co ciekawe pierwszy ośrodek szkolący przewodników i psy na potrzeby nowej formacji policyjnej w Polsce powstał w wówczas jeszcze podpoznańskim Junikowie, a kierował nim sierż Zygmunt Rembielak. Fenomenalny węch, wyjątkowy słuch oraz przywiązanie do swego pana – przewodnika, powodują, że zwierzęta te są nadal niezwykle skutecznym instrumentem w pracy policyjnej.

Do najważniejszych zadań wykonywanych przez policjantów przy pomocy psów służbowych należy patrolowanie ulic, zapewnianie bezpieczeństwa i porządku publicznego na imprezach masowych, konwojowanie i zatrzymywanie osób także tych szczególnie niebezpiecznych. Należy przy tym pamiętać, że pies, a nawet koń są traktowane w przepisach jako środek przymusu bezpośredniego, czyli tak jak broń palna znajdująca się na wyposażeniu funkcjonariuszy Policji, co jest uzasadnione zarówno wysoką efektywnością wykorzystania, jak i potencjalnymi skutkami użycia w konfrontacji z osobą, która zakłócając ład i porządek publiczny nie chce podporządkować się dyspozycjom interweniującego przewodnika psa służbowego.

Ponadto policyjne czworonogi są wykorzystywane do tropienia śladów przestępców i osób zaginionych, przeszukiwania terenu i zabudowań, wyszukiwania zapachów substancji takich jak narkotyki, materiały wybuchowe, a także zwłok ludzkich. Ogólnie psy pełniące służbę na terenie wielkopolskiego garnizonu Policji w ostatnim roku zostały użyte ponad 500 razy do wyszukiwania zapachów narkotyków, 85 krotnie do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych i około 100 razy do wyszukiwania zapachu zwłok ludzkich, przy tym psy o tej specjalności, znajdujące się na stanie Komisariatu Wodnego Policji w Poznaniu, wykorzystywane są także poza granicami województwa wielkopolskiego, potwierdzając wysoki stopień wyszkolenia i profesjonalizm wielkopolskich przewodników. Psy wyszkolone w kategorii patrolowo-tropiącej w prawie 1 283 przypadkach podjęły czynności, na miejscu zdarzeń kryminalnych, związane z tropieniem śladów ludzkich, przeszukiwaniem terenu, pomieszczeń. Należy także pamiętać o realizacji obowiązków związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczestnikom 1 452 wszelkiego rodzaju imprez masowych, plenerowych, sportowych, wieców, przemarszów, demonstracji itp., które odbyły się w 2013 roku na terenie całego województwa, a w których czynnie uczestniczyli między innymi przewodnicy psów służbowych wraz ze swoimi podopiecznymi.

Obecnie na terenie wielkopolskiego garnizonu Policji trwa wdrażanie nowej koncepcji szkoleń dla przewodników psów służbowych oraz ich podopiecznych, która ma na celu podniesienie poziomu wyszkolenia, efektywności realizacji służby, a w konsekwencji także poziomu poczucia bezpieczeństwa mieszkańców naszego województwa.

Warto pamiętać, że przewodnicy, którzy służą z czworonogami, również muszą wykazać się właściwymi predyspozycjami, tak aby duet był sprawny i zgrany. Obecnie bez wątpienia można stwierdzić, że wysoki poziom poczucia bezpieczeństwa mieszkańców województwa wielkopolskiego w znacznym stopniu wynika z efektywności wykorzystania psów służbowych przez przewodników.

AM fot. KWP