Do tegorocznej XVI edycji „Festiwalu Kolęd i Szczodrywek nad Bugiem” zakwalifikowano 27 zespołów, przybyli tradycyjnie goście z Ukrainy i z Białorusi.

Głównym celem festiwalu jest pielęgnowanie wielokulturowości Polesia z jego językiem, obyczajami i obrzędowością związanymi z obchodami świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku.

Uczestnicy, zgodnie z regulaminem festiwalu, mieli za zadanie wykonanie jednej kolędy w języku polskim, drugiej- w języku ukraińskim lub białoruskim.

Biorący od lat udział w festiwalu zespół śpiewaczy „Kresowianki” z Włodawy wykonuje kolędy i pastorałki zapamiętane z dzieciństwa. Korzystają także z mających ponad 100 lat kantyczek. Barbara Litwiniuk z zespołu wyjaśnia, czym są śpiewane tak chętnie przez „Kresowianki” szczodrywki: „Szczodrywki to pieśni związane z Bożym Narodzeniem, jednak o charakterze dziękczynnym, podobne do polskich pastorałek. Prosiło się kiedyś w nich- jak w przypadku pastorałek- o datki i wesoło śpiewało o narodzeniu Pana”.

Zespół „Radość” z Liszna wykonał polską kolędę „Pasterzu, pasterzu”. „To bardzo stara pieśń, znana z naszego dzieciństwa- mówią członkinie zespołu.- Dawniej kolędę tę śpiewano w kościołach, dziś wykonywana jest przy okazji rodzinnego świętowania Bożego Narodzenia. Jest trudnym utworem, tonacja raz jest wysoka, to znów niska, za nami miesiąc prób przygotowań przed dzisiejszym występem we Włodawie”. Panie z zespołu „Radość”- mimo że zespół istnieje ponad 35 lat i wykonuje utwory biesiadne, ludowe, religijne i obrzędowe,- nie czują się profesjonalistkami, nie mają też kierownika muzycznego.

Bez profesjonalnego przygotowania, ale z zamiłowaniem do śpiewu, wystąpił istniejący 10 lat zespół „Poleska nuta” z Kołacz. „Na próby zazwyczaj zbieramy się w świetlicy wiejskiej, zimą- w domach. Nie mamy osoby, która pokierowałaby zespołem, korzystamy z dziedzictwa kulturalnego, przekazywanego przez najstarsze kobiety z okolicy. Na festiwalu zaprezentowałyśmy pastorałkę wziętą z przedwojennej kantyczki, którą śpiewała także babcia naszej koleżanki z zespołu. Utwór po raz pierwszy był przez nas wykonany publicznie we Włodawie, ale wiemy, że już poszedł w świat dzięki internetowi- nasz dzisiejszy występ był oglądany przez znajomych z Włoch i Ameryki”- mówią członkinie zespołu. Drugi utwór, który zaprezetowała „Poleska nuta” mówi o odchodzeniu starego i zwyczajach związanych z powitaniem nowego roku. „To nowy utwór o interesującej linii melodycznej z przyśpiewkami kolędniczymi”- mówią panie, które zdobywały już wyróżnienia w kilku edycjach włodawskiego festiwalu.

Przewodniczący jury Andrzej Saar z Wojewódzkiego Ośrodka Kultury podkreślił zachowanie przez występujących typowych etapów kolędowania: „Jest moment inicjacyjny, czyli pytanie o kolędowanie, potem następuje śpiewanie kolęd i zyczenia dla gospodarzy, przymawianie się o kolędę, wreszcie- podziękowanie za kolędowanie i życzenia”. Andrzej Saar mówił o trzech wymiarach, które spotykają się na Festiwalu „Kolęd i Szczodrywek nad Bugiem”: „Jest tu przede wszystkim wymiar duchowy, gdzie przedłużamy sobie okres związany z radością Bożego Narodzenia. Jest też idea artystycznego prezentowania kolęd, gdzie każdy z was dokłada wielu starań, aby zaprezentowac się jak najpiękniej, jak najefektowniej. I trzeci wymiar- zachowania zanikających pieśni, pozowlenie im przetrwać dla kolejnych pokoleń”.

W tegorocznej edycji festiwalu wystąpiły 24 zespoły z powiatu włodawskiego i chełmskiego oraz gościnnie zespoły z Ukrainy i Białorusi. Jury oceniało występy w trzech kategoriach. Pierwsze miejsce w kategorii „Zespół z akompaniamentem” zdobył ukraiński zespół „Lelija” z Łucka, pierwsze miejsce w kategorii „Kapele i zespoły wokalno-instrumentalne” - „Nastasivski muzyki” z Tarnopola, natomiast pierwszą nagrodę w kategorii „Zespoły a capella” zespół żeński „Sokotuchy” z Białej Podlaskiej.

„Poczuwamy się do tego, aby rozszerzać tradycję poza granice geograficzne krainy- mówi Natalia Iwaniuk, liderka zespołu „Sokotuchy”.- Wykonaliśmy kolędę śpiewaną na wsi zamojskiej, druga kolęda pochodzi z mojej rodzinnej parafii- parafii prawosławnej pw. Opieki Matki Bożej. Kolęda przywołuje obraz Jezusa, który narodził się w Betlejem, leżał w ubogiej stajence, a czuwali nad Nim i śpiewali mu pieśni Maryja i Józef. Jest to tło, niejako przyczynek do opowiedzenia dalszej historii, ponieważ w trzech kolejnych zwrotkach jest nawiązanie do Starego Testamentu, do pramatki Ewy i króla Dawida, którzy wezwani są do radowania się z narodzin Jezusa. W tradycji wschodniej religije kolędy nawiązują do tekstów liturgicznych”. Zespół „Sokotuchy” istnieje od 2014 roku. Zespół podejmował naukę śpiewania pieśni powszechnych i obrzędowych jedno- i wielogłosowych w językach: polskim, chachłackim, podlaskim, ukraińskim, białoruskim i rosyjskim. W 2015 roku Sokotuchy wystąpiły m.in.: na dożynkach wojewódzkich w Końskowoli, na promocji książki o Bazylim Albiczuku „Ogrody” w Muzeum Południowego Podlasia, Europejskich Dniach Dziedzictwa w Woskrzenicach Dużych i XII Międzynarodowym Przeglądzie Pieśni Religijnej i Paraliturgicznej w Siemiatyczach, w 2016- na obchodach Nocy Muzeów w Muzeum Południowego Podlasia, Wojewódzkim Przeglądzie Kapel i Śpiewaków Ludowych w Lublinie, 50. Ogólnopolskim Przeglądzie Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, 6 Land Art Festiwalu, U zbiegu rzek – Festiwalu Tradycji Ludowych w Stężycy i licznych imprezach lokalnych. W 2016 roku zespół pracował z instruktorem mistrzem Zdzisławem Marczukiem, zdobywcą wszystkich najważniejszych nagród dla polskiej muzyki ludowej.

Festiwal ukazuje specyficzny, pograniczny repertuar pieśni oraz obyczajów bożonarodzeniowych wschodnich regionów Polski oraz sąsiadujących z nimi regionów Ukrainy i Białorusi.