Każdej kobiecie, z chwilą potwierdzenia stanu ciąży, zlecany jest szereg specjalistycznych badań, umożliwiających kontrolę stanu zdrowia przyszłej mamy i jej maluszka. Dzięki temu możliwe jest wczesne rozpoznanie zagrażających ich zdrowiu chorób oraz wdrożenie stosownego leczenia. Wątpliwości mogą pojawić się w momencie, gdy przyszła mama pozostaje w stosunku zatrudnienia, a rzeczone badania można wykonać wyłącznie w godzinach pracy. Ciężarna pracownica zwykle staje wtedy przed dylematem - czy i w jakim zakresie przysługuje jej prawo do zwolnienia z pracy na czas wykonania badań lekarskich oraz czy i w jakim zakresie zachowuje z tego tytułu prawo do wynagrodzenia?


Warunki obligatoryjnego zwolnienia z pracy na czas badań

W pierwszej kolejności, aby pracownica mogła zacząć korzystać z wielu, zagwarantowanych prawem przywilejów i udogodnień związanych z ciążą oraz zbliżającym się macierzyństwem, stan ciąży powinien być stwierdzony świadectwem lekarskim– wyjaśnia Patrycja Chabier adwokat ds. prawa rodzinnego marki Mama i ja. Dopiero bowiem dostarczenie pracodawcy takiego świadectwa, aktualizuje po jego stronie obowiązek zapewnienia szczególnej ochrony zdrowia przyszłej mamy, a więc również udzielenia pracownicy zwolnienia od pracy na czas badań lekarskich. Przepisy Kodeksu pracy, wyraźnie stanowią, że zwolnienie od pracy przysługuje pod warunkiem, że badania zlecone przez lekarza pozostają w związku z ciążą oraz nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Mimo, iż żaden przepis nie precyzuje ani samego obowiązku, ani sposobu udowodnienia pracodawcy spełnienia owych warunków, to najrozsądniejszym i nie pozostawiającym zbyt dużego pola dla ewentualnych interpretacyjnych niejasności rozwiązaniem pozostaje przedłożenie pracodawcy zaświadczenia lekarskiego, wskazującego konieczność poddania się określonym badaniom w określonym czasie, determinowanym choćby godzinami pracy lekarza prowadzącego, lub placówki w której przyjmuje, czy też koniecznością przeprowadzenia badań w godzinach porannych, bowiem muszą być wykonywane na czczo. Należy pamiętać, że udzielane ciężarnej pracownicy zwolnienia od pracy obejmują czas niezbędny na przeprowadzenie zaleconych badań, nie są więc w żaden sposób limitowane ani ilością (np. 3 badania w każdym trymestrze ciąży), ani tym bardziej rodzajem zaleconych badań (np. tylko USG, bez badań laboratoryjnych), bowiem o tym decyduje lekarz, a nie ustawodawca – tłumaczy mecenas Chabier. Liczba zwolnień zależy zatem wyłącznie od realiów konkretnego przypadku i zaleceń lekarskich. Tym samym, w zależności od okoliczności zwolnienie może obejmować kilka godzin, część dnia a nawet cały dzień. O ile jednak czas niezbędny na dojazd do lekarza, oraz przeprowadzenie badań - nie wyczerpuje całego, obowiązującego pracownicę w danym dniu wymiaru czasu pracy, obowiązana jest po badaniach wrócić na swoje stanowisko, nawet jeśli do przepracowania pozostała jej mniejsza część dnia. Wykorzystanie udzielonego na badania zwolnienia na kawę z przyjaciółką lub kompletowanie wyprawki w pobliskim centrum handlowym, może skutkować nawet zwolnieniem w trybie dyscyplinarnym, przed którym – co wymaga stanowczego podkreślenia -  stan ciąży pracownicy nie chroni – przestrzega adwokat.

Gwarantowane prawo do wynagrodzenia

Jeżeli u danego pracodawcy prowadzone są odrębne ewidencje wyjść służbowych i wyjść prywatnych, to zwolnienie pracownicy na zalecone w związku z ciążą badania, powinno być udokumentowane w ewidencji wyjść prywatnych. Co istotne, mimo że takie wyjście nie jest wyjściem służbowym – będzie zgodnie z art. 185 § 2 Kodeksu pracy nieobecnością usprawiedliwioną – podkreśla adwokat Patrycja Chabier. Ten sam przepis stanowi również, iż za czas spędzony na takich badaniach, pracownicy przysługuje prawo do pełnego wynagrodzenia, obliczonego na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, zgodnie z którym, obliczając należne pracownicy wynagrodzenie, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
W świetle powyższego, nierzadko spotykana w polskich realiach praktyka żądania od pracownic wykorzystania urlopu wypoczynkowego na wykonanie związanych z ciążą badań lekarskich, „odrabiania”, spędzonych na nich godzin, tudzież odmowy zapłaty przysługującego wynagrodzenia, jest nie tylko krzywdząca dla przyszłych mam, ale przede wszystkim niezgodna z obowiązującymi przepisami prawa.
 
Woda źródlana Mama i ja
Cena:
1,5 L– cena: 2zł
0,5 L- cena: 1,50zł
 
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Firma WOSANA S.A., jako producent wiodącej wody źródlanej dedykowanej dzieciom, kobietom w ciąży oraz karmiącym mamom -  „Mama i ja”, szczególne znaczenie przypisuje inicjatywom propagującym ideę rodzicielstwa i wspierającym rozwój dzieci. Początki firmy WOSANA sięgają 1991 roku, jej siedziba mieści się w Andrychowie. Najwyższą jakość produktów zapewnia wdrożony przez firmę system zarządzania bezpieczeństwem żywności zgodny z międzynarodową normą EN ISO 22000: 2005. „Mama i ja”, woda obecna na rynku od roku 1998, posiada pozytywną opinię od Centrum Zdrowia Dziecka. Produkt dostępny jest w sieciach handlowych: Real, Makro, Tesco, Kaufland, Netto, Carrefour, Selgros, Auchan, Eurosklep oraz  e-sklepach dodomku.pl, frisco.pl oraz bdsklep.pl.
 
WOSANA S.A.
PRODUCENT SOKÓW, NAPOJÓW I WÓD ŹRÓDLANYCH
WOSANA SPÓŁKA AKCYJNA
z siedzibą w Andrychowie przy ul. Batorego 35a, 34-120 Andrychów
tel. 033/ 873 41 51
fax 033/ 873 41 53
e-mail: marketing@wosana.pl
www.wodadladziecka.pl   
 
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 
Patrycja Chabier
Adwokat Patrycja Chabier specjalista ds. prawa rodzinnego marki Mama i ja. Prowadzi działalność w formie indywidualnej Kancelarii Adwokackiej. Absolwentka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Doktorantka IV roku studiów doktoranckich w Katedrze Prawa Karnego Wykonawczego Uniwersytetu Wrocławskiego, w ramach których prowadzi zajęcia ze studentami z zakresu prawa wykonawczego i prawa penitencjarnego. W praktyce zawodowej zajmuje się prawem rodzinnym, karnym oraz dochodzeniem roszczeń w zakresie odszkodowań związanych m.in. z wypadkami komunikacyjnymi, wypadkami przy pracy oraz błędami medycznymi.
www.chc-adwokaci.pl